«ՔԴ՝ Արևելք» նախաձեռնության Խորհրդատվական խումբ

Խմբի աշխատանքը աջակցվում է ԵՀ «Քաղաքապետերի դաշնագիր՝ Արևելք» ծրագրի կողմից իր Տեխնիկական աջակցության խմբի միջոցով՝ որպես Խորհրդատվական խմբի տեխնիկական քարտուղարություն, որի կազմում ընդգրկված են.
• Իրինա Հորոդիսկա, ծրագրի կարողությունների զարգացման և աջակցության համակարգող
• Արտեմ Խարազյան, ծրագրի տարածաշրջանային տեխնիկական աջակցության համակարգող

Քարտուղարությունը պատասխանատու է հետևյալ գործունեությունների համար.
• Խմբի հանդիպումների կազմակերպում.
• Հանդիպումների և քննարկումների նյութերի պատրաստում և հաղորդում.
• Նիստերի վարում և Խմբի կողմից ընդունված որոշումների արձանագրում.
• Լրացուցիչ տեղեկությունների և պարզաբանումների տրամադրում Խմբի մասնակիցների պահանջով.
• Ստացված դիտողությունների և առաջարկությունների ընդգրկում վերջնական փաստաթղթերում և այլն:

«Քաղաքապետերի դաշնագիր՝ Արևելք» ծրագրի շրջանակում ձևավորված տարածաշրջանային փորձագիտական խմբի առաջին հանդիպումը տեղի ունեցավ 2024թ. հունիսի 5-ին Քիշնևում (Մոլդովա):

Հանդիպման նպատակն էր քննարկել «Քաղաքապետերի դաշնագիր՝ Արևելք» նախաձեռնությանն անդամակցող համայնքների համար մինչև 2050թ. ջերմոցային գազերի (ՋԳ) արտանետումների կրճատման և կլիմայական չեզոքության նոր երկարաժամկետ հանձնառությունների սահմանումը, միևնույն ժամանակ վերահաստատելով միջանկյալ հանձնառությունը՝ մինչև 2030թ.-ը կրճատել ՋԳ արտանետումները առնվազը 35%-ով: Բացի այդ, փորձագիտական խմբի նպատակն էր մշակել երկարաժամկետ թիրախների սահմանման վերաբերյալ առաջարկություններ՝ նախաձեռնության Խորհրդի կողմից դրանց հետագա քննարկման և հաստատման նպատակով:

Միջոցառմանը մասնակցում էին Հայաստանի, Ադրբեջանի, Վրաստանի, Մոլդովայի և Ուկրաինայի ազգային փորձագիտական խմբերի, «Քաղաքապետերի դաշնագիր՝ Արևելք» նախաձեռնության տարածաշրջանային փորձագիտական խմբի Քարտուղարության, Մոլդովայում ԵՄ պատվիրակության, ԵՀ Ուսումնասիրությունների միավորված կենտրոնի, ինչպես նաև ԵՀ հարևանության և ընդլայնման բանակցությունների գլխավոր տնօրինություն և «Կլիմատ Ալյանս» կազմակերպության ներկայացուցիչները (առցանց):

Մասնակիցներին ներկայացվեցին տարածաշրջանային փորձագիտական խմբի ստեղծման նպատակները, ԵՄ կլիմայական չեզոքության երկարաժամկետ ռազմավարությունը, որը ամրագրված է ԵՄ Կլիմայական օրենքով և Կանաչ համաձայնագրով, ինչպես նաև ազգային փորձագիտական խմբերի կողմից ներկայացված նախնական առաջարկությունները, որոնք հիմնված են Արևելյան գործընկերության երկրներում արված հարցումների և քննարկումների արդյունքների վրա:

Քարտուղարության և Ուսումնասիրությունների միավորված կենտրոնի կողմից ներկայացրած զեկույցներից հետո ԱլԳ ազգային պատվիրակությունները ներկայացրեցին կլիմայի փոփոխության ոլորտում ազգային ռազմավարությունների հիմնական դրույթները և տեղեկացրեցին տարածաշրջանային խմբին ազգային փորձագետների կողմից ներկայացված վերջնական առաջարկությունների մասին:

Հանդիպման եզրափակիչ նիստում մասնակիցները քննարկեցին ներկայացված առաջարկությունները, ներկայացված մոտեցումները՝ լուծելու հիմնական խնդիրները, ինչպիսիք են կլիմայի փոփոխության ոլորտում մասնակից երկրների ազգային ռազմավարություններում (Ազգային մակարդակով սահմանված գործողություններում) սահմանված և Դաշնագրին անդամակցող համայնքների կողմից ընտրված ելակետային տարիների շեղումները, 1990թ.-ի դրությամբ համայնքների մակարդակով ելակետային տվյալների բացակայությունը, ինչը բարդացնում է ազգային և ենթազգային հանձնառությունների ներդաշնակեցումը: Միևնույն ժամանակ, ձևակերպվեցին ստորև ներկայացված համաձայնեցված առաջարկություններ համայնքների համար՝ մինչև 2050թ. ՋԳ արտանետումների նվազեցման երկարաժամկետ թիրախների առումով, որոնք կներկայացվեն «Քաղաքապետերի դաշնագիր՝ Արևելք» նախաձեռնության Խորհրդի դիտարկմանը:

1. Սահմանել ՋԳ արտանետումների առնվազն 60%-ով կրճատում, որպես երկարաժամկետ թիրախ մինչև 2050 թվականը Դաշնագրի այն ստորագրողների համար, որոնք որպես ելակետային են ընտրել 1990 թվականը:
2. Խրախուսեք ստորագրողներին ստանձնել ավելի հավակնոտ երկարաժամկետ նպատակներ (ավելի քան 60%) իրենց կլիմայական և էներգետիկ քաղաքականության մեջ՝ համեմատած Ազգային մակարդակով սահմանված գործողությունների հանձնառությունների և ԱլԳ տարածաշրջանի նվազագույն թիրախի հետ՝ կլիմայական չեզոքության հասնելու համար:
3. Թույլատրել ստորագրողներին սահմանել ՋԳ արտանետումների կրճատման երկարաժամկետ թիրախ մինչև 2050 թվականը 60%-ից ցածր (բայց ոչ պակաս, քան 40%), եթե ելակետային տարին ընտրվել է 2005 թվականից հետո:

Ստորագրողներին (համայնքներին) աջակցելու համար իրենց պարտավորությունները ավելի հեշտ իրականացնելու համար, «Քաղաքապետերի դաշնագիր՝ Արևելք» ծրագիրը կդիմի Ուսումնասիրությունների միավորված կենտրոնին հնարավորինս արագ մշակել համապատասխան մեթոդաբանություն / գործիք հետևյալի համար՝

• Էներգետիկ և կլիմայական տվյալների հավաքագրում / գնահատում 1990 թվականից ի վեր՝ փաստացի տվյալների բացակայության դեպքում:
• ՋԳ արտանետումների կրճատման ազգային և ենթազգային պարտավորությունների ներդաշնակեցում:

Առաջարկվող առաջարկությունները հաստատվել են 2024 թվականի սեպտեմբերի 3-ին նախաձեռնության խորհրդի երկրորդ հանդիպման ժամանակ, մինչդեռ վերը նշված նոր քանակական պարտավորությունը ուժի մեջ կմտնի 2025 թվականի հունվարից: